BM Genel Sekreteri António Guterres, bilim insanlarının Temmuz'un dünyanın rekor düzeydeki en sıcak ayı olma yolunda olduğunu doğrulamasının ardından, Temmuz 2023’te New York’ta düzenlediği basın toplantısında iklim değişikliğinin gezegen üzerindeki aşırı etkilerini tanımlamak için "küresel kaynama" terimini ilk kez kullandı. Küresel ısınma çağının sona erdiğini ve "küresel kaynama çağının geldiğini" belirten Guterres, küresel kaynamanın, Dünya atmosferinin kaynayan bir su kabına benzemeye başla

Küresel kaynamanın etkileri, sıcak hava dalgaları, kuraklık, sel ve orman yangınları gibi daha aşırı hava olayları şeklinde tüm dünyada şimdiden hissediliyor. Bu olaylar yaygın hasara ve yer değiştirmeye neden oluyor ve gezegen ısınmaya devam ettikçe daha da kötüleşecek.

Guterres, küresel kaynamanın "korkunç" bir olasılık olduğu konusunda uyardı ve dünya liderlerini iklim değişikliğini ele almak için acilen harekete geçmeye çağırdı.

IPCC’nin 2023 raporunda, iklim değişikliğinin tehlikeleri hakkında keskin uyarılar göze çarpıyor. İnsan faaliyetlerinin eşi görülmemiş bir oranda iklim değişikliğine neden olduğunu ve iklim değişikliğinin etkilerinin şimdiden tüm dünyada hissedilmeye başlandığını raporda açıkça belirtiliyor. IPCC raporları, dünya çapında hükümetler, işletmeler ve kuruluşlar tarafından iklim krizine yönelik kararlar almak için kullanılan politika üstü belgeler olarak biliniyor.

Hâlihazırda yaşadığımız küresel kaynamanın belirgin etkilerinden bazılarını şöyle sıralayabiliriz:

• Isı dalgaları daha sık ve yoğun hale geliyor ve yaygın sağlık sorunlarına ve ölüme neden oluyor. Örneğin, 2023'te Hindistan'da bir sıcak hava dalgası 2.500'den fazla insanı öldürdü.

• Kuraklıklar daha yaygın ve şiddetli hale geliyor ve mahsul kıtlığına ve su kıtlığına neden oluyor. Örneğin 2023 yılında Kaliforniya'da yaşanan kuraklık milyarlarca dolarlık zarara yol açtı ve binlerce insanı evlerini boşaltmaya zorladı.

• Seller ve orman yangınları daha yaygın ve yıkıcı hale geliyor ve milyonlarca insanı yerinden ediyor. 2023'te Almanya'da meydana gelen bir sel 200'den fazla insanı öldürdü ve 2023'te Amerika Birleşik Devletleri'nin batısındaki orman yangınları milyonlarca dönümlük araziyi yaktı.

• Buzulların ve buz tabakalarının erimesi nedeniyle deniz seviyeleri yükseliyor. Bu, kıyı taşkınlarına, tatlı su akiferlerine tuzlu su girmesine ve kıyı habitatlarının kaybına neden oluyor.

• İklim değişikliği, türlerin ürkütücü bir hızla yok olmasına neden oluyor. Bunun nedeni de birçok türün değişen iklime uyum sağlayamaması olarak biliniyor.

Bunlar, bahsedilen küresel kaynamanın etkilerinden sadece birkaçı. İklim krizini ele almak için harekete geçmezsek, bu etkiler daha da kötüleşecek.

PEKİ, KÜRESEL KAYNAMA SORUNUNU ÇÖZMEK İÇİN NE YAPABİLİRİZ?

Küresel kaynama sorununu çözmek için yapabileceğimiz birkaç şey var:

• Fosil yakıtların yakılması, iklim değişikliğinin ana nedenidir. Güneş ve rüzgâr enerjisi gibi yenilenebilir enerji kaynaklarına geçmemiz gerekiyor.

• Evlerimizi ve işyerlerimizi daha enerji verimli hale getirerek enerji tüketimimizi azaltabiliriz.

•. Ağaçlar atmosferdeki karbondioksiti emer ve bu da iklim değişikliğini yavaşlatmaya yardımcı olur. Bu yüzden ağaç dikmek ve mevcutları kesmemek önemli.

• İklim krizi konusunda harekete geçecek liderleri seçmemiz gerekiyor. Ayrıca yenilenebilir enerjiyi, enerji verimliliğini ve ağaç dikmeyi teşvik eden politikaları desteklememiz gerekiyor.

Bu birkaç eylemin yanı sıra kendi alışkanlıklarımızı değiştirerek de fark yaratabiliriz. Küresel kaynama sorununu çözmek için günlük hayatımızda şunları yapabiliriz:

• Daha az araba kullanmak ve daha sık yürümek, bisiklete binmek ya da toplu taşımayı kullanmak.

• Daha az et yemek ve daha çok sebze ağırlıklı beslenmek.

• Su tasarrufunu alışkanlıklarımızın merkezine yerleştirmek.

• Geri dönüşümü desteklemek.

• Sürdürülebilirliğe kendini adamış işletmeleri desteklemek.

Kendi hayatımızda küçük değişiklikler yaparak, iklim değişikliği ile mücadelede büyük bir fark yaratabiliriz.