Dünya artık yeni bir dönüm noktasının evresinde bulunuyor. Son yıllarda hızla gelişen ve değişen gündem maddelerine bakılacak olunursa, bu net bir şekilde görülecektir. İngiltere’nin dünya gidişatına her yönde etki ettiği artık bilinen bir gerçektir. Her alanda dünyaya yön veren transfer ve ihraçlarda bulunan İngiltere’nin siyasi arenasında ilginç gelişmeler yaşanıyor.
İngiltere Başbakanı Boris Johnson, 7 Temmuz 2022 Perşembe günü iktidardaki Muhafazakâr Parti liderliğinden istifa etti. Fakat Johnson, sonbaharda yapılacak parti liderliği seçimine kadar Başbakan olarak devam edecek. Hükümetteki peş peşe istifaların sayısı ise 50’yi aşmış durumda…
İngiltere’deki hükümet krizi nasıl ortaya çıktı? Boris Johnson, ne istedi de neyi alamadı? Neye ve kimlere meydan okuyor?
Hatırlanacağı üzere geçtiğimiz günlerde, Johnson; içinde Türkiye’nin de olduğu Akdeniz merkezli bir “Roma İmparatorluğu” kurmak istediklerini açıkladı.
(bkz. https://inews.co.uk/news/politics/boris-johnson-roman-empire-alliance-nato-charm-offensive-ukraine-1712944)
Boris Johnson; Türkiye, Ukrayna, İsrail ve Mağrip ülkelerini, yani; Fas, Cezayir, Tunus, Libya’yı da içine alan yeni bir “Mare Nostrum” oluşturmak istediklerini ifade etti.
“Mare Nostrum” Latince bir kelime olup “Denizimiz” manasına gelmektedir. Ayrıca Akdeniz’e Romalılar tarafından verilen isimdir. 1861’de İtalya’nın birleşmesinden sonra kendilerini Roma İmparatorluğu’nun vârisi olarak gören İtalyan milliyetçileri ve İtalyan faşistleri tarafından kullanılagelmiştir. Haritada da görüleceği üzere, MS 117’de Roma İmparatorluğu en geniş sınırlarıyla resmedilmiştir.
(bkz. https://tr.wikipedia.org/wiki/Mare_Nostrum#cite_ref-Lowe_2002,_p.34_1-0)
Johnson’ın açıklamalarına bakılacak olunursa, bu fikir ilk olarak Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’dan çıktığı yönünde. Gerçi Jonhson, Dışişleri Bakanı olduğu süreçte bunu daha önce düşündüğünü ifade ediyor. Yazdığı kitap da bunun en büyük ispatı.
Avrupa’da yeni bir birlik oluşturma arayışı göze çarpıyor…
İngiltere’nin Avrupa Birliği’nden resmen 2020 yılında ayrıldığını düşünecek olursak, İngiltere; yeni bir birlik oluşturma arayışı içinde gibi gözüküyor. Bunu da Başbakan Boris Johnson resmen dile getiriyor.
Johnson, 2021 yılının Ekim ayında yaptığı bir açıklamada, kontrolden çıktığı ifade edilen iklim değişikliğine vurgu yaparak, bu durdurulmazsa ‘uygarlığın Roma İmparatorluğu gibi’ çökebileceğinin altını çizmişti. İki noktada da Roma İmparatorluğu’na atıf yapan Boris Johnson, bunu elbette laf olsun beri gelsin diye söylemiyor.
Siyaseten bir sona yaklaştığını fark eden Boris Johnson, acaba bazı planları deşifre etme yolunu seçmiş olabilir mi? İstifa etmek zorunda kalacağını tahmin ettiği için bazı perde arkası gelişmeleri ifşa etme yolunu tercih etmiş olabilir. Bu minvaldeki beyanatları belki de bardağı taşıran son damla olup hükümetinin etkili isimleri Boris Johnson’ı istifaya itmiş olabilir. Öyle ki, Johnson; “Roma imparatorluğu ittifakının Avrupa Birliği’ni güçlendireceğini” de ifade etmişti. Öte yandan İtalya Başbakanı Mario Draghi istifa ediyor ama istifası Cumhurbaşkanı tarafından reddediliyor. Avrupa hem ekonomik hem siyasi açıdan bir buhranın eşiğinde çıkış yolu bulmak mı istiyor? Yeni bir birlik veya yeni bir oluşum… Yunanistan neden bu kadar savaşma eğiliminde? Türkiye ise itidalli bir şekilde vakur duruşunu koruyor. Avrupa ve dünyada neler oluyor? Yeni bir doğum sancısının işaret fişeklerini mi yaşıyoruz? Bunlar sadece birer tahmin. Gerçekte neler oluyor ancak oyun kurucuların kendileri biliyorlar.
“The Dream of Rome”
Ayrıca “Roma İmparatorluğu” ne anlama geliyor? Neden bu duruma son zamanlarda ciddi atıflar yapılıyor? Boris Johnson’ın 2007 yılında yayımlanan “The Dream of Rome” (Roma Rüyası) kitabı, sadece bir rüya ve hayalden mi ibaretti? Johnson, bu ütopik kitabında, Türkiye’nin AB’ye üye olmasına izin verilmesini savunmuş, Doğu ve Batı Roma’yı birleştirme rüyasını dile getirmiş, buna gerekçe olarak da bir “Roma Ekonomik Topluluğu” oluşturması ve Roma İmparatorluğu’nun iki yarısını Akdeniz kıyılarında buluşturma hayali üzerinde durmuştu. Bu hayalinin en büyük gerekçesi ise Roma İmparatorluğu’nun Avrupa’da siyasi ve kültürel birliğe ulaşmasının arkasındaki başarı iddiasıdır. Johnson, Avrupa Birliği’nin aynı şeyi yapamamasından da ayrıca yakınmaktadır. Belki de çok basit bir manada İngiltere ile gündeme gelen Brexit meselesinin perde arkasında bu ve benzeri durumlar yatıyordur.
Çok yönlü okumalar ve araştırmalarla ipin ucundan az da olsa biraz yakalamak mümkün. Unutmayın, bir yazıda (metinde) asıl niyet, yazılanlarda değil; yazılamayan âşikâr sırda gizlidir.
Her şeyi açıklamaktan öte biraz da araştırmak ve bakış açınızı değiştirmek gerekiyor. Fikri takip yapmak ve bütün yaşananları farklı okumalarla gözden geçirmek gelecek tahminlerinize ciddi katkılar sunacaktır.
Şimdiden keyifli okumalar diliyorum…