1. Dünya savaşının en kanlı yaşandığı yerlerden bir tanesidir Çanakkale. Tüm ülkede oldugu gibi   kentimizin belleğinde  de derin izler bırakmıştır.

İlimizde Çanakkale şehitleri icin her yerde bir iz bulmak mümkündür.  Ancak en görkemli olanı  Acıpayam ilçemiz Kelekçi beldemizde yapılan şehitler anıtıdır.  Ulkemizde her yerde oldugu gibi Denizli’de de  pek cok yerde 18 martta mevlitler okutulmakta, hayır yemekleri yapılarak şehitlerimiz anılmaktadır.  

Çanakkale savaşları ile ilgili kaynaklarda farklı  bilgiler var.

Askeri kaynaklarda sadece cephede ölenler şehit kabul ediliyor. Osmanlı kaynaklarından derlenen rakamlarda ise muharebede şehit olanların sayısı 56 bin 643, sakat kalanlar 97 bin 7, kaybolanlar 11 bin 178 olarak veriliyor. Moorehad’ın ”Gelibolu” adlı eserine göre ise Çanakkale Savaşı’nda 251 bin 309 Türk askeri şehit oldu, bu sayının yüzde 20’den fazlasını cephede şehit düşenler oluşturuyor.

Çanakkale Savaşları’nda en çok şehit veren ilin Bursa olduğu ifade ediliyor. Bursa’dan 3 bin 737 şehit verilmiş. Balıkesir’den 2 bin 779, Denizli’den 2 bin 514 şehit verilmişti.

Denizli Büyükşehir Belediyesi’nin derlediği rakamlara göre ise Çanakkale Savaşı’nda Denizli Askerlik Şubesi’ne kayıtlı 2 bin 514 kişi şehit oldu. Şehitlerin ilçelere göre dağılımı ise şöyle:

Acıpayam 247, Akköy 5, Babadağ 13, Baklan 43, Bekilli 53, Bozkurt 19, Buldan 197,  Çal 342, Çameli 10, Çardak16, Çivril 280, Güney 65, Honaz 83, Kale 7, Serinhisar 53, Sarayköy 179, Tavas 399, Denizli Merkez Köyler 144, Denizli Merkez ilçe 389, toplam 2514.

Sayıların hiç önemi yok. Bu vatan icin can veren tüm şehitlerimizin ruhu şad olsun.

Aşağıda fotoğrafını verdigim Çanakkale şehitlerimizden bir askerimizin mektubu o günleri anlamak  icin önemli bir belge. Mektuba Acıpayam Dernekler Birligi Başkan yardımcısı  Mustafa Unal ulaşmış. Çanakkale sehitleri ile ilgili Pamukkale Üniversitesinin degerli çalışmaları var. Tarih bölümünden öğretim üyelerimizin araştırmaları çok değerli bilgiler  sunuyor. Özellikle Dr. Veysi Akın’ın Çanakkale Savaşında Denizli  kitabını anmak gerek.

Bu vatanın değerini daha iyi  anlamak icin Çanakkale şehitliği mutlaka gidilmesi gereken bir yer. Tüm şehitlerimize layık olmayı ve şehitlerimize rahmet dileyerek  yazıyı sonlandırayım. Ruhları şad olsun.

Doç. Dr. Devrim Alkaya

Inş.Yük. Müh. & Kamu Yöneticisi

(22.03.2023)