Öncelikli ilk iş Kahramanmaraş depremlerinin yaralarını sarmaktır. Bu yaraların sarılması işi sekteye uğramadan her kent kendi deprem güvenliğini de düşünmeye başlamıştır. 6 aylik bir surede epey yol alinabilecek bir yol önerelim.
Tüm illerde ve ilçelerde şu an her mahallede yapılmış çok sayıda zemin etüdü var. Bu bilgiler yerel yönetimlerce tek elden birleştirilip bir haritaya işlenirse herkes zemin bilgilerini ayrıntılı görebilir. Coğrafi bilgi sistemlerinin iyi kullanılması ile herkes imar durumunu belediyeden alabildiği gibi bulunduğu mahallenin zeminini öğrenebilir. Coğrafi bilgi sistemleri konusunu bilen Harita mühendisi, Şehir plancı, Jeoloji, Jeofizik ve Geoteknik uzmanı İnşaat mühendisinden kurulu bir ekip bu işi başarıyla yapabilir. Bu iş bir ekip işidir.
Zemin verileri imar durumu bilgileri gibi nedense verilmiyor. Artik hiç bir bilgi gizli bilgi degildir. Belediyelerin elinde bu konuda yeterli bilgi aslında var.
Adres bilgi sistemine göre bu zeminler üzerinde yer alan özellikle 1999 deprem yönetmeliği öncesi inşa edilmiş yapi stoğumuz nedir belirlemeleri emlak vergi sistemi, ikamet kayıtları, TUİK kayitlari vb kaynaklardamçok kısa bir zaman alacaktır. Elektronik ortamda kaydı olmayan bina zaten yok. Yapi denetim sistemi kayıtlarının tümü de elektronik ortamda var.
Yapı stoğunu ortaya çıkarmak büyük zaman almaz.
Mevcut durumu gördükten sonra nerede nasıl bir kentsel dönüşüm yapalım, kentsel yenileme için neler yapabiliriz tüm sorulara cevap bulabiliriz.
İş gelip dayanıyor finansmana. Mevcut durumun belirlenmesi için ilk iş bir envanterin - mevcut durumun ortaya çıkarılmasıdır. Bunun için yerel yönetimlerin mühendis odalarınin yaninda üniversiteden birlikte çalışabilecekleri uzmanlar ile iletişime geçmeleri ve bu iş için yeni ekipler kurmaları sonucunda ile başarı ile depreme karşı çözümler geliştirilebilir.
Kurumlar ellerindeki bilgileri ortaklaşa kullanırlar ise aynı anda Afaddan Karayollarına pek çok kurum kendi ile ilgili planlamayı da hızla yapabilir hale gelir. Mevcut durum belirlendikten ve mal sahiplerinin isteğine göre noktasal ve hassas çalışmaya iş gelir. Hassas çalışma riskli yapı kontrolü, binalarin deprem güvenliğinin belirlenmesi gibi ileri düzey inşaat muhendisligi hizmetleridir. İlk etapta binlerce binanın ileri düzey mühendislik çalışmalarını yapmak kolay degildir.
Bir eylem planı geliştirilecek ise önce elimizdeki verilerin kıymetini bilmeliyiz.
Doç.Dr. Devrim Alkaya
İnşaat Yük.Müh. & Kamu Yöneticisi
Zemin Mekaniği ve Geoteknik Uzmanı
(10.3.2023)