Yunan orduları, 1919'da İzmir'den başlayarak Batı Anadolu'yu işgale girişti. O işgal, 26 Ağustos'ta başlayan Büyük Taarruz ile son buldu. Ancak işgal güçleri kaçarken sayısız katliama imza attı. O katliamlardan biri de Denizli'nin Cabar köyündeydi.
1921'de Yunan ordularının işgaline uğrayan Denizli'nin Çivril ilçesine bağlı Cabar köyü...
İşgal güçleri, Cabar köyünde acısı hala hafızalarda olan bir katliam gerçekleştirdi.
Katliamdan kaçmayı sadece birkaç aile başarabildi. Sağ kalanlar bir süre dağlarda saklandı. Köye döndüklerinde geride sağ kimse kalmamıştı. O dönemde yaşananları, Cabar köyü sakinleri ile konuştuk.
Köy halkı pek anmak istemese de hafizalarinda o günlerin acısı duruyor.
Arif Kaya, şu sözlerle anlatıyor o günleri...
"Ebemin yanına gelmiş askerler. Ebemden para istemişler. Ebem de ‘Din gardaşlar bende yok para’ demiş. O zamana kadar ebemi dövmüşler, ebemi vurmuşlar. Halam bağırmış, halamı da vurmuşlar orada."
Celal Şahin ise, "Anam ağlardı, çıplak gitmişler. Elbise yok. Kaçmışlar, Yunan kapıyı kırmış. Ebemgili öldürmüş" diyor.
Cabar köyü, işgal yıllarından katliama uğrayan tek yerleşim birimi değil. Pamukkale Üniversitesi Öğretim üyesi Prof.Dr. Turgut Tok hem Denizli Çivril yolculuğumuzda hem de etkinlikte yaptığı konuşmada "Denizli’nin işgale uğrayan iki ilçesi var, Buldan ve Çivril. Buldan 4 Eylül’de, Çivril 30 Ağustos’ta Yunan işgalinden kurtarılıyor. Ama Yunan terk ettiği yerleri yakarak gidiyor. Yakıyor, yıkıyor, taş üstünde taş bırakmadan bu topraklarda büyük acılar bırakarak gidiyor" diyerek bizleri aydınlattı.
Cabar'da katliamdan geriye bakımsız bir mezarlık kaldı. Katliamin 100. yılında mezarlığa şehitler anıtı dikildi, bir kitabe koyuldu ve kitabenin üstüne tek tek şehit olanların isimleri yazıldı.
2 Nisan pazar günü 202. Yıldönümü idi ve yine duygu yüklü anlar yaşandı. Cabar şehitleri yapılan anma etkinlikleri ile anıldı. Denizliden, Civrilden ve köy halkından büyük bir katılımla şehitlerimiz anıldı, mezarlarina karanfil bırakıldı. Buyuksehir Belediye Başkanı Osman. Zolan, Çivril Belediye Başkanı Niyazi Vural, Kultur Daire Baskani Hüdaverdi Totakli, Şehit ve gazi Dernek Başkanları, Türk Ocağı Başkanı Prof Dr. Turgut Tok, Türkiye Ziraatcilar Derneği Denizli Temsilcisi Doç.Dr.Devrim Alkaya, yerel tarihci Münir Seyhan, Gokpinar cesmesi ve anıtın sanatçısı Osman Atmaca, katliamı tuvale döken tarih ressamı Orhun Kara ve kalabalık bir heyet katılım gösterdi.
Cabar köyü şehitlerimizin ve o günlerin unutulmaması icin çaba gösteren, anıtın düzenlenmesinde emeği geçenlere teşekkür ederim. Tüm şehitlerimizin aziz ruhları şad olsun.
Doç.Dr. Devrim Alkaya
İns.Yük.Muh. & Kamu Yöneticisi
(7.04.2023)